Wonen onder de Spaanse zon is voor veel Nederlanders een droom die uitkomt. Maar wat vaak niet wordt bedacht, is wat er gebeurt als je huwelijk op de klippen loopt. Scheiden in het buitenland brengt namelijk een aantal extra juridische en praktische uitdagingen met zich mee. Het is belangrijk om je goed voor te bereiden, zodat je niet voor onverwachte verrassingen komt te staan. In dit artikel behandelen we wat je moet weten over scheiden in Spanje, de procedures, de impact op je bezittingen en de zorg voor eventuele kinderen.
Scheiden in Spanje: Wat je moet weten
Scheiden is in veel gevallen al lastig genoeg en wonen in Spanje maakt dat als Nederlander niet perse altijd makkelijker.
Het eerste wat je je wellicht afvraagt is, kan ik in Spanje scheiden als ik in Nederland getrouwd ben? Het antwoord daarop is ja. Spanje heeft het recht om de scheiding te behandelen als je in Spanje woont. Dit geldt ook als het huwelijk oorspronkelijk in Nederland of elders is voltrokken. In feite geldt het Europese recht, en volgens de Europese Verordening inzake echtscheiding kan het huwelijk worden ontbonden in de lidstaat waar de echtgenoten wonen.
Scheidingsprocedure in Spanje
In Spanje kan een scheiding zowel onbetwist (mutuo acuerdo) als betwist (contenciosa) zijn. Bij een onbetwiste scheiding zijn beide partners het eens over de voorwaarden (zoals alimentatie, voogdij, en verdeling van bezittingen), en kan de scheiding snel via een notaris of de rechtbank worden geregeld. Bij een betwiste scheiding moet de zaak voor de rechter komen, wat tijd kan kosten. De rechter neemt dan de beslissing over zaken zoals verdeling van bezittingen en voogdij.
Huwelijkse voorwaarden
In Spanje is het belangrijk om te overwegen huwelijkse voorwaarden op te stellen bij een huwelijk of scheiding, omdat het land andere regels kan hanteren voor eigendom en de verdeling van bezittingen dan Nederland. In de meeste delen van Spanje geldt het gemeenschappelijk eigendomsssysteem waarbij bezittingen die tijdens het huwelijk worden verworven, automatisch gemeenschappelijk eigendom worden van beide echtgenoten, tenzij anders is vastgelegd. Echter, in Catalonië geldt standaard het systeem van gescheiden eigendom (régimen de separación de bienes), wat betekent dat elke echtgenoot zijn of haar eigen bezittingen behoudt, tenzij anders is afgesproken. Het is dus van belang om in Spanje, en zeker in Catalonië, goed te overwegen welk huwelijksregime je kiest.
Als je geen huwelijkse voorwaarden hebt, kan dit invloed hebben op de verdeling van je bezittingen bij een scheiding. Spanje kan de eigendom van goederen tijdens het huwelijk anders interpreteren dan Nederland, waar bijvoorbeeld een verdeling van bezittingen op basis van huwelijkse voorwaarden of gemeenschap van goederen gebruikelijk is.
Daarom is het verstandig om, als je een huwelijk in Spanje aangaat of een scheiding overweegt, een Spaans notaris te raadplegen om huwelijkse voorwaarden op te stellen. Dit kan helpen om duidelijkheid te scheppen over de verdeling van eigendom en om te voorkomen dat je bezittingen anders worden verdeeld dan je zou willen.
|
|
Kinderen bij scheiding
Als er kinderen bij de scheiding betrokken zijn, wordt in Spanje vaak gekozen voor gezamenlijke voogdij (custodia compartida), waarbij beide ouders gezamenlijk verantwoordelijk blijven voor de opvoeding, ook al wonen de kinderen bij één ouder.
Wat ook goed is om te weten is dat als één ouder naar Nederland wil verhuizen met de kinderen, dit niet zomaar kan. Als de andere ouder niet instemt, heeft de verhuizing de toestemming van de rechter (autorización judicial) nodig. De rechter beslist op basis van het belang van het kind (interés superior del niño), wat betekent dat de verhuizing alleen mag plaatsvinden als het niet schadelijk is voor het welzijn van het kind.
Verschillen bij twee Nederlandse ouders of een gemengd huwelijk
- Twee Nederlandse ouders: Als beide ouders de Nederlandse nationaliteit hebben, kan de Haagse Conventie van 1980 bescherming bieden. Deze conventie regelt zaken zoals de verhuizing van kinderen naar het buitenland en zorgt ervoor dat er geen onterechte verplaatsing van kinderen naar andere landen, zonder toestemming van beide ouders, plaats kan vinden.
- Een Nederlandse en een Spaanse ouder: In gemengde huwelijken kan de situatie complexer zijn. Spanje is ook partij van de Haagse Conventie, maar de rechter zal streng beoordelen of de verhuizing in het belang van het kind is. Dit kan betekenen dat de rechter terughoudend is bij het toestaan van een verhuizing, afhankelijk van de situatie.
Verhuizen zonder kinderen
Als er geen kinderen bij de scheiding betrokken zijn, kan één van de partners relatief eenvoudig naar Nederland verhuizen zonder toestemming van de andere partner. Er kunnen wel praktische overwegingen zijn, zoals de verdeling van eigendommen en alimentatie, maar de verhuizing zelf is wettelijk gezien geen probleem.
Administratieve regelingen
Zowel in Nederland als Spanje moet de scheiding geregistreerd worden bij de gemeente (BRP) voor administratieve aanpassingen. In Spanje gebeurt dit bij de Ayuntamiento (lokale gemeente) en in Nederland bij de gemeente via de BRP.
Verzekering bij een scheiding
De ene scheiding is de andere niet, maar het kan voorkomen dat je een advocaat moet inschakelen. Cogesa, de verzekeringsmakelaar voor Nederlanders in Spanje, kan je helpen met een rechtsbijstandsverzekering, waarbij je ”defensa juridica” kunt inroepen, zodat kosten die je maakt als je een advocaat moet inschakelen gewoon gedekt worden door de verzekering.
Registreren van de scheiding in Spanje
Na de uitspraak van de scheiding, moet deze worden geregistreerd in het Registro Civil in Spanje (de Spaanse burgerlijke stand). Dit is belangrijk voor de administratieve afwikkeling van je echtscheiding. De Spaanse autoriteiten kunnen je huwelijk ontbinden, zelfs als het huwelijk in Nederland is voltrokken.
Vermelding van de scheiding in Nederland
Als je huwelijk in Nederland is voltrokken, moet je de scheiding ook registreren in Nederland om ervoor te zorgen dat je status als gescheiden persoon correct wordt bijgewerkt in de Basisregistratie Personen (BRP). Dit kan doorgaans worden gedaan door je scheidingsakte bij het Nederlandse consulaat in Spanje te registreren, zodat deze in de BRP wordt opgenomen. Soms kan het nodig zijn om de scheidingsakte van de Spaanse rechtbank te legaliseren of een vertaling van de documenten te overleggen voor de registratie in Nederland.
Hertrouwen in Spanje
Als je eenmaal gescheiden bent, kun je in Spanje opnieuw trouwen. Je zult echter moeten aantonen dat je scheiding rechtsgeldig is, bijvoorbeeld door een echtelijke echtscheidingsakte (sentencia de divorcio) van de Spaanse rechter te overleggen. Als je opnieuw in Nederland wilt trouwen, moet je de echtscheiding ook bij de Nederlandse autoriteiten melden, zodat je huwelijksstatus correct wordt aangepast.
Door zaken op tijd te regelen, kun je veel zorgen besparen voor jezelf en je nabestaanden. Voor rechtsbijstandverzekeringen, evenals andere particuliere verzekeringen zoals Seguro de Hogar (woonverzekering), auto- en zorgverzekeringen, kun je terecht bij Cogesa Expats waar je in het Nederlands geholpen wordt.